Với dân số đông nhất thế giới, làm thế nào để Trung Quốc có thể cung cấp dư dả lương thực cho 1,7 tỷ dân của mình? Họ tự trồng hay xuất khẩu?
Tai nghe không bằng mắt thấy đâu các bạn. Thử bật một tab Google map lên và soi vào bạn hàng xóm của chúng ta xem, bạn sẽ thấy nhiều thứ mà không nhiều người nói với bạn hết.
Zoom vào hình, các bạn có thể thấy hàng triệu nhà và lồng nổi trên mặt biển (ở Việt Nam gọi là nhà bè hoặc bè nổi).
Dọc duyên hải 1,609 cây số từ Chiết Giang đến Quảng Đông, là hàng loạt các nhà bè như này giúp giảm thiểu chi phí nuôi trồng thuỷ hải sản, đồng thời đảm bảo nguồn cung cấp thuỷ hải sản dồi dào cho thị trường nội địa.
Vậy người Trung Quốc tiêu thụ bao nhiêu hải sản?
Theo ước tính của EU Science Hub, tổng sản lượng hải sản tiêu thụ toàn cầu hàng năm là vào 143,8 triệu tấn. Trong đó anh hàng xóm của chúng ta dùng đến 65 triệu tấn, chiếm 45% tổng sản lượng toàn cầu.
Đứng tiếp sau TQ là Châu Âu-13 triệu tấn; Nhật-7,4 triệu tấn, Mỹ-7,1 triệu tấn và Ấn-4,8 triệu tấn.
Dân Ấn và dân Trung đông xấp xỉ nhau. Nhưng lượng hải sản dân Trung ăn gấp 12 lần dân Ấn. Dù rằng Ấn cũng có đường bờ biển dài thích hợp để khai thác thuỷ hải sản.
Trong 65 triệu tấn hải sản mà dân TQ tiêu thụ, 50 triệu tấn là do nuôi trồng thuỷ hải sản, 15 triệu tấn còn lại do đánh bắt, khai thác từ biển.
So sánh nho nhỏ, 90% tổng sản lượng hải sản tiêu thụ của Nhật là do đánh bắt. Nhờ nguồn cung thuỷ hải sản dồi dào từ các ngư trường này. Bữa ăn nào của dân Trung cũng có hải sản.
Tiếp tục ngó qua vùng đồng bằng châu thổ sông Trường Giang, Thái Hồ và Tiền Đường. Đây khu vực có nguồn nước ngọt và phù sa dồi dào từ các nhánh sông bên trên, vùng châu thổ này là nơi sinh sống của 100 triệu dân.
Đây là khu vực có mật độ dân số cao bậc nhất TQ tương tự như các vùng đồng bằng ở Bangladesh, Tây Bengal của Ấn và Đồng bằng Sông Cửu Long của Việt Nam (tính luôn Sài Gòn).
Vậy người Trung Quốc đã làm gì khác so với mấy vùng trên?
Thay vì trồng lúa nước thì các bạn của chúng ta nuôi thuỷ sản, bán được giá hơn và dĩ nhiên là giàu hơn trồng lúa rồi.
Ở xung quanh ao sẽ trồng thêm cây ăn trái hoặc cây dâu tằm. Hình thành nên một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững mang đậm chất TQ hàng ngàn năm, mô hình Cá – Dâu – Tằm như hình dưới.
Mật độ cá trong ao lớn đến mức mà nông dân Trung Quốc sẽ sử dụng máy bơm để bơm thêm Oxy vào cho cá thở như hình. Có máy bơm tất nhiên sẽ tốn điện, chơi luôn nguyên dàn điện mặt trời trên mặt ao.
Nông dân bắt buộc phải học tập các kỹ thuật quang điện và kỹ thuật nuôi trồng bền vững mới nhất từ các chuyên gia của chính quyền địa phương.
Sao các viên chức nhà nước lại phải dạy nông dân mấy cái công nghệ này? Dễ ợt, để thể hiện năng lực quản lý công và thăng tiến chứ sao. Vì quang điện hay điện mặt trời nằm trong chủ trương phát triển bền vững của Đảng.
Một con số nho nhỏ, TQ chiếm 84% thị trường lụa thế giới, 66% thị trường cá nước ngọt và 25,8% thị trường quang điện. Có lẽ ăn cá nhiều nên dân TQ thông minh khó hiểu.
Vòng sinh thái nông nghiệp 2: trồng sen- nuôi cá
Trong hồ cá, người ta còn có thể trồng các loại rau khác cùng với cá. Một trong những loại phổ biến nhất là củ sen. Sản lượng củ sen của Trung Quốc là 11 triệu tấn/năm.
Chiếm 90% sản lượng toàn thế giới và chiếm 60% xuất khẩu toàn thế giới. Không chỉ được tiêu thụ bởi người Trung Quốc, hầu hết củ sen xuất khẩu được bán cho Hàn Quốc, Nhật Bản và Việt Nam.
Vòng sinh thái nông nghiệp 3: dầu hạt cải, cá và cua
Trồng cải cũng như mô hình trên nhưng thay vì bón phân vào mùa đông thì nông dân sử dụng bùn đất mót dưới ao lên và đắp thành bờ và trồng các cây hoa màu như hạt cải, khoai môn lên đó.
Trung Quốc chiếm 22% sản lượng dầu hạt cải toàn cầu, 30% sản lượng mật ong toàn cầu. Mật ong Trung Quốc thường sẽ xuất khẩu chính sang Mỹ. Nhưng trước đó sẽ qua các nước như Malay, Phil, Ấn để hô biến thành sản phẩm nội địa và rồi xuất khẩu sang Mỹ.
Ngoài mật ong, khu vực này còn là nơi nuôi loài cua đồng Trung Quốc nổi tiếng (hình). Chúng có thể được bán với giá $60/kg, khá cao nên chỉ được tiêu thụ chủ yếu bởi tầng lớp trung lưu.
Trồng mọi thứ trong nhà kính
Thử zoom vào chúng ta sẽ thấy hàng triệu nhà kính be bé trải rộng khắp bản đồ. Những nhà kính này kiểm soát độ ẩm và nhiệt độ để trồng hoa màu nên TQ dễ dàng trồng nhiều loại rau củ khác nhau nhiều lần trong năm.
Thường sẽ chỉ mất 52 ngày để từ 1 hạt giống ra được thành phẩm thu hoạch, nhanh gấp 7 lần so với trồng bên ngoài. 1 năm thu hoạch 7 lần, dễ dàng nhân 7 năng suất.
Các nhà kính cũng phù hợp với chủ trương của Đảng, nên nông dân nào cũng phải vay tiền từ Ngân hàng nông nghiệp TQ để lắp để mấy ông nhà nước lên chức.
Chưa hết, nông dân còn phải lắp các hệ thống IoT trong nhà kính và (lại) được cử đi học để sử dụng qua smartphone như giám sát tình trạng CO2, cường độ ánh sang, nhiệt độ đất …
Theo ước tính của FAO, sản lượng hoa màu Trung Quốc tiêu thụ là 700 triệu tấn/ năm, chiếm 40% tổng sản lượng toàn cầu. So với Ấn độ – 180 triệu tấn rau củ hoa màu thì Trung Quốc tiêu thụ nhiều hơn gần 4 lần.
Nhờ nhà kính mà TQ có rau xanh quanh năm, và rẻ nữa.
Tây Tạng cũng trồng trong nhà kính
Chính phủ TQ cũng đã buộc người dân xây dựng rất nhiều nhà kính trên cao nguyên Tây Tạng. Người dân Tây Tạng bây giờ không còn thời gian đi chùa nữa, mà phải làm việc trong các nhà kính để trồng cà chua. Đức Đạt Lại Lạt Ma chắc cũng không hoan hỷ cho lắm.
Hệ quả là, giá rau ở Tây Tạng giảm 90% trong vòng 10 năm qua, Tây Tạng giờ không còn nhập khẩu rau củ từ các tỉnh lân cận nữa, mà có thể ăn dưa hấu xả láng.
Cử cán bộ đi học
Suốt vài chục năm qua, toàn cử chuyên gia của mình qua Israel để học tập phương pháp canh tác trên sa mạc và các vùng đất khô cằn.
Các chuyên gia Trung Quốc sau khi học xong thì về ứng dụng các công nghệ như tưới nhỏ giọt…, nếu hiệu quả thì bán lại cho các hô gia đình Ngô Nhĩ, Hán và Kazak địa phương hoặc thuê họ làm việc trực tiếp trong tổ chức hợp tác xã.
Một vài người Duy Ngô Nhĩ còn vào các trại tập huấn nông nghiệp để học các phương pháp này, mỗi làng Duy Ngô Nhĩ lại có Đảng viên chỉ đạo và định hướng nông dân canh tác theo hướng tưới nhỏ giọt này.
Giờ thì ở Tân Cương người ta trồng luôn cả dưa hấu. cà chua, ớt, nho, bông vải. Nhờ khí hậu lạnh và khô, nông sản Tân Cương có vị ngon ngọt hơn các loại nông sản khác. Đương nhiên là giá cao hơn và khách hàng cũng ưa chuộng hơn.
Thực tế thì năng suất nông nghiệp của Tân Cương vượt xa nhu cầu nội địa, XPCC còn xuất khẩu ra thế giới nữa.
Nếu xuất khẩu mà không ai mua thì sao?
Bằng cách sử dụng quyền lực mềm, TQ có thể khiến ai cũng mua hàng của họ. Chiến thuật này học từ chính mô hình tư bản nhà nước của nông nghiệp Mỹ, là điều Mỹ đang làm.
Fact nè, Trung Quốc xuất khẩu 1/3 lượng cà chua thế giới, với 56,3 triệu tấn, trong đó 14 triệu tấn từ Tân Cương. Top 10 công ty sản xuất tương cà trên thế giới thì TQ chiếm 4 chỗ.
Các công ty này phần lớn là công ty con thuộc XPCC, lợi nhuận chảy vào túi người dân Tân Cương. Sắp tới TQ sẽ cố bán cà chua qua Đông Âu thông qua chính sách “Một vành đai, một con đường”. Sau chuyến thăm Ý vào tháng 3 2019 của ông Tập, liệu Ý sẽ mua cà chua từ TQ hay không?
Ngoài cà chua và ớt thì TQ còn trồng nho nữa cơ, 19,1% tổng sản lượng toàn cầu nhé. Nho Tân Cương cũng ngon hết xảy, nhưng mà về làm rượu nho thì TQ vẫn chưa đủ tuổi.
Duy trì trồng lương thực
Cuối cùng, chúng ta sẽ nói về các nông sản chính là lúa gạo, bắp và lúa mì. Những thực phẩm cực kỳ quan trọng trong khẩu phần ăn hàng ngày của chúng ta.
Để chứng minh rằng người TQ đang dần hết đất canh tác, chúng ta hãy đến với vùng châu thổ Bắc Trung Hoa, nơi trồng phần lớn lương thực của TQ. Ảnh vệ tinh ở khoảng cách 1500km.Lần đầu mình dịch, có sai sót mong mọi người niệm tình tha thứ.
Nguồn tham khảo: https://qr.ae/TWTFGB
